ห้องเรียนกรรมฐาน
พุทธวิหาร ศูนย์กลางการศึกษาวิปัสสนาธุระ
วัดพระธรรมจักร จังหวัดนครนายก

"ภาวนา"ภาวนา เป็นบุญเพราะว่าเป็นเครื่องชำระใจให้สะอาด การทำความสะอาดจิตนั้นมีทั้ง


"ภาวนา"
ภาวนา เป็นบุญเพราะว่าเป็นเครื่องชำระใจให้สะอาด การทำความสะอาดจิตนั้นมีทั้ง ๒ แบบ ๒ วิธีคือ
สมถภาวนาการสะกดบังคับจิตไม่ให้รับอารมณ์ที่ไม่ต้องการ ให้อยู่แต่ในอารมณ์ที่ต้องการเพียงอารมณ์เดียว ทำให้สภาวจิตนิ่ง กิเลสนิวรณ์ตกตะกอนลง กิเลสหยาบสงบระงับไปบ้าง ถูกสะกด จึงทำให้ดูคล้ายจิตสะอาดขึ้นบ้าง เพราะกิเลสคือ โลภะ โทสะ โมหะ ถูกสะกดไว้ จึงจัดเป็นมหากุศล เป็นบุญอย่างละเอียด ให้ผลเป็นสมาธิพื้นฐาน ฌาน สมาบัติ โลกียอภิญญา

วิปัสสนาภาวนา การทำความสะอาดจิต ด้วยการดับกิเลส มีทั้งตทังคปหานละได้ชั่วคราว หรือตทังคนิพพาน ดับได้ชั่วคราว วิกขัมภนปหาน ละกิเลสได้แล้วจิตสะอาดอยู่ได้นานก็ด้วยอำนาจสมาธิสะกด

หรือวิกขัมภนนิพพาน ดับแล้วอยู่นานด้วยอำนาจสมาธิสะกดและสมุจเฉทปหาน ละกิเลสด้วยการตัดขาดด้วยอำนาจโลกุตรมรรคหรือสมุจเฉทนิพพานดับได้เด็ดขาด กิเลสไม่กลับเกิดอีกต่อไป ดังนั้นวิปัสสนาภาวนาจึงเป็นบุญ คือทำให้จิตสะอาด และเห็นความสะอาดของจิตได้

ไม่ว่าจะเป็นตทังคนิพพาน ดับกิเลสชั่วคราว ด้วยอำนาจของปุพภาคมรรค มรรคเบื้องต้นก็ตาม หรือวิกขัมภนนิพพาน ดับกิเลสด้วยปุพภาคมรรค แล้วถูกสะกดให้อยู่นานด้วยอำนาจสมาธิก็ตาม หรือสมุจเฉทนิพพาน คือดับด้วยการตัดขาดด้วยอำนาจโลกุตรมรรค หรือมรรคผลนิพพานก็ตาม

สามารถเห็นความสะอาดของจิตได้ด้วยปัญญาของตน จึงจัดว่าเป็นบุญอย่างสูงสุด และเป็นอุกฺกฏฺฐมหากุศล กุศลอย่างเยี่ยมยอดดังนี้ ไม่มีกุศลอื่นยิ่งกว่า

หลวงพ่อชัชวาล ชินสโภ


ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08