ดังนั้นสติที่เห็นหงุดหงิด ยุบลงๆๆ  มันเป็นสติที่เกิดเพราะมรรค ๘ ตรงนี้เป็นสติที่พระพุทธเจ้าสอนให้เราทำเกิดจากมรรค ถ้ามรรคไม่เกิดเขาจะไม่เกิด

ตอนแรกที่หงุดหงิดเข้ามา สติที่รู้หงุดหงิดครั้งแรกเป็นสติที่แม่ให้มาเห็นไหม ถึงพุทธเจ้ายังไม่ตรัสรู้ไม่มีใครสอนเรา ก็เห็นแล้วดีใจเสียใจหงุดหงิดโกรธโมโหพวกนั้นเราเห็นหมดแล้ว พองยุบอะไรเราก็เห็น ปวดเจ็บเราก็เห็น สตินี้แม่ให้มา

ทีนี้พอเรากำหนดหงุดหงิดหนอ เห็นหงุดหงิดยุบลง อันนี้สติพระพุทธเจ้าให้เข้าใจไหม หงุดหงิดหนอ หงุดหงิดยุบลง เพราะฉะนั้นสติที่แม่ให้มามันมาพร้อมกับความฟุ้งเห็นไหม มาพร้อมกับสมาธิเสีย แต่ของพระเจ้าเนี่ยมันมาพร้อมกับการทำให้สมาธิเสียหมดไป ความฟุ้งหมดไป สมาธิดีตั้งขึ้นมาเห็นไหม ทำมาได้สองสามวันนี้คงจะถูกกันมากขึ้นแล้วล่ะ ก็จะเห็นแล้ว

คิดหนอ ตอนที่เห็นคิดโผล่มาครั้งแรก ก้อนคิดโผล่มาเห็นอัตราคิด เห็นก้อนคิดโผล่ตรงนั้นเป็นสติที่แม่ให้มาใช่ไหม แต่เมื่อก่อนนั้นเราก็ไม่เห็นหรอกอยู่บ้านเราไม่เห็น เพราะอะไรเพราะเรามัวแต่ไปดูคิดเรื่องอะไรอยู่ ไปดูบัญญัติเราจะไม่เห็นก้อนคิดแต่งวดนี้เราเห็นหงุดหงิดหนอ เห็นก้อนคิดยุบลงใช่ไหม หงุดหงิดหนอ ตรงนี้เป็นสติที่พระพุทธเจ้าให้เราทำ

พอเห็นตรงนี้ปั๊บพระพุทธเจ้าเรียกว่า จักขุกรณี ทำตาให้เกิดขึ้นแล้ว พอตาเกิดขึ้นก็ ญาณกรณี ก็จะเห็นเจ้าก้อนหงุดหงิด พอเห็นเจ้าก้อนหงุดหงิดแล้วทำไง อุปะสะมายะ สงบระงับมันก็กำหนดมัน ถ้าทำให้มรรค ๘ เกิดไม่ได้ มันก็ระงับมันไม่ได้ เพราะระงับมัน 

สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัตตะติ การบรรลุเองอย่างถูกต้องการ เห็นเองอย่างถูกต้อง สัมโพธิ โพธิเนี่ยมันแปลว่า ตรัสรู้ ก็คือถ้าแปลภาษาเราก็คือการเห็นเองอย่างถูก นิพพานายะ สังวัตตะติ เห็นอะไรเห็นมัชฌิมาใช่ไหม หงุดหงิดหนอ หงุดหงิดก็หายไป ในที่สุดหงุดหงิดก็หมดไป โลภะไม่มี โทสะไม่มี โมหะไม่มี จิตเป็นกลางเป็นมัชฌิมาอยู่ จิตสะอาดอยู่ ไปถึงพื้นที่จิตเดิมหรือยัง

ถิ่นเดิมเราเป็นของสะอาดเหมือนพื้นเนี่ยมันเป็นของสะอาด ไอ้ที่มันสกปรกคือ ขี้ฝุ่นมันโปะมัน เวลาเราเช็ดมันเลยออกไง ขี้ฝุ่นมันเลยออกไปถึงความสะอาดได้ใช่ไหม แล้วหงุดหงิดหนอเนี่ย เราใช้มรรคเช็ดเอา ทำความสะอาดมันก็เลยกลายเป็น จิตประภัสสร เหมือนเดิม จิตสะอาดเหมือนเดิม

เพราะฉะนั้นเนี่ยพอเหมือนเดิม โลภะไม่มี โทสะไม่มี โมหะไม่มี จิตสะอาดอยู่เป็นมัชฌิมาเข้าใจไหม เนี่ยมัชฌิมาตัวจริงพระพุทธเจ้าบอกว่า นิพพานายะ สังวัตตะติ มันจะเกิดพร้อมกับเราดับหงุดหงิด ดับกิเลสเข้าใจไหม ดีใจก็ผุดแล้วฟุ้งแล้วใช่มั้ยดีใจหนอๆ ดีใจหายไป ใจสะอาดจริงๆ ก็คือไม่ใช่ดีใจ มองเห็นไหม ดีใจก็ดับไป ดีใจก็ดับไป

เพราะฉะนั้น ประภัสสร อยู่ตรงนั้น อยู่ตรงมัชฌิมา ดีใจก็ไม่มี ทีนี้เราต้องการจะรักษามัชฌิมา เราก็พองหนอ ยุบหนอ พองหนอ ยุบหนอ ปวดหนอ ปวดหนอ ไม่ให้กิเลสเหล่านี้เข้า เข้าใจหรือยัง ได้ยินหนอ เห็นหนอ ได้กลิ่นหนอ เพราะฉะนั้นจะรักษามัชฌิมาไว้ได้นานขึ้น กิเลสก็ไม่มี นิพพานายะ สังวัตตะติ มัชฌิมามันจะเกิดพร้อมกับที่กิเลสหมดไป สังวัตตะติ  ก็คือ มันดับไปๆ มันจะดับไม่ได้ ถ้าไม่ทำให้มรรคเกิด มองเห็นไหม สัมมาสติ ก็จะเกิดขึ้น ทีนี้ตรงที่หงุดหงิดเข้ามาเนี่ย มันฟุ้ง สมาธิเสียหรือยัง คิดเข้ามาก็ฟุ้งสมาธิก็เสียแล้ว