ความมั่นคงของจิตสำคัญอย่างไร.เบื้องแรกผู้ปฏิบัติไม่ว่าใหม่หรือเก่ากี่สิบปีก็ตามอินทรีย์ 
.
เบื้องแรกผู้ปฏิบัติไม่ว่าใหม่หรือเก่ากี่สิบปีก็ตาม
อินทรีย์ ๕ หรืออินทรีย์ ๘
ยังแก่ไม่พอ ไม่เกี่ยวกับร่างกายคนนะ
เพราะร่างกายจะแก่หรือไม่แก่
ถ้าความมั่นคงของจิตตสมาธิมีน้อย
.
แม้เริ่มแรกจะตั้งต้นกำหนดที่
วัตถุกามมีพอง-ยุบ เป็นต้น
มรรค ๘ และขณิกสมาธิเกิด
คอยป้องกันกิเลสกามไม่ให้
เข้ามาปนเปื้อนพื้นที่พอง-ยุบ
ทั้งรักษาความสะอาดหมดจด
ของวัตถุกาม (ในที่นี้คือพอง-ยุบ) ไว้
ให้คงความเป็นกามาวจรกุศลอยู่ก็ตาม
.
แต่เนื่องจากความมั่นคงของจิต
หรือสมาธิมีน้อยอินทรีย์ยังอ่อน
จิตทนยึดเกาะอยู่กับวัตถุกาม
อันเป็นกุศลได้ไม่นานนัก
.
กิเลสกามอันได้แก่ ยินดี พอใจ ชอบใจ
อยากได้ อยากเห็น อยากให้ชัด
หรือกิเลสอันเนื่องด้วยความผิดหวังในกาม
มีโกรธ ไม่พอใจ ไม่ชอบใจ
อยากทำลาย อยากให้หายไป
หรือคิดนึก เป็นต้น
.
เหล่านี้ที่เรียกว่า "นิวรณ์"
เครื่องปิดกั้นทำลายสมาธิ
เมื่อเกิดขึ้นมาฟุ้งขึ้นมา
สมาธิ ณ ขณะปัจจุบันนั้นเสียหายแล้ว
.
ผู้ปฏิบัติจำเป็นต้องหันไปกำหนดกิเลสกาม
หรือกิเลสอันเนื่องด้วยกิเลสกาม
กิเลสใดเหล่านั้น
ที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันให้เร็วที่สุดทันที
.
มรรค ๘ พร้อมขณิกสมาธิปรากฏขึ้น
ประหารกิเลสกาม
หรือกิเลสอันเนื่องด้วยกิเลสกาม
ที่ปรากฏนั้นให้ดับสงบลง ๆ
เป็นอุปจารสมาธิอยู่ ใกล้อัปปนาสมาธิ
ไปทุกขณะที่กำหนดให้มรรค ๘ เกิด
.
และเมื่อกิเลสกาม
หรือกิเลสอันเนื่องด้วยกิเลสกาม
ก้อนนั้นดับลง
เป็นอัปปนาสมาธิขึ้นมาแล้ว
ก็ให้ย้ายไปกำหนดวัตถุกาม
ที่ปรากฏเป็นบริกรรมนิมิตในปัจจุบันนั้น
.
เพื่อให้มรรค ๘ พร้อมขณิกสมาธิ
ป้องกันรักษาวัตถุกามนั้นๆ
ให้คงความสะอาด สงบ
เป็นอัปปนาสมาธิให้ทั่วถึงทุก ๆ วัตถุกาม
ที่ปรากฏเป็นบริกรรมนิมิตนั้น
.
ให้พื้นที่บริกรรมนิมิตเหล่านั้น
ทั้งหมดเป็นกามาวจรกุศล
เป็นพื้นที่แห่งอัปปนาสมาธิ
.
เมื่อจิตท่องเที่ยวอยู่
ณ ที่กามาวจรกุศลเหล่านั้น
โดยไม่มีกิเลสอะไร ๆ
รูปแบบไหน ๆ เข้าได้อีก
อินทรีย์ วิปัสสนาญาณ และโพชฌงค์
จะถูกพัฒนาไปสู่ความแก่กล้า
ผู้ปฏิบัติจึงสามารถพัฒนาสมาธิ
ให้ถึงสูงสุดแห่งฌานได้เช่นเดียวกัน
.
ธรรมเทศนาโดย
หลวงพ่อชัชวาล ชินสโภ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |