กิเลสสงบ เกิดขึ้นได้อย่างไร..พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า จิตฺตปฏิสํเวที 
.
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า
จิตฺตปฏิสํเวที อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นจะหายใจเข้า
หรือออกอยู่ก็ตาม
ชื่อว่ากำลังศึกษาสภาวจิต
.
ในที่นี้คืออาการพอใจ
อาการชอบใจ อาการไม่พอใจ
อาการโกรธ อาการโมโห
อาการคิด อาการนึก เป็นต้น
ตั้งแต่เริ่มเสวยอารมณ์
.
อภิปฺปโมทยํ จิตฺตํ อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นชื่อว่ากำลังศึกษา
วิธีการทำให้จิตแช่มชื่น
สดชื่น ผ่องใส โปร่งใส
สะอาดหมดจดจากกิเลสเหล่านั้นอยู่
.
สมาทหํ จิตฺตํ อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นชื่อว่ากำลังศึกษา
วิธีการทำให้จิตสงบมั่นคง
จากกิเลสเหล่านั้น เป็นสมาธิอยู่
.
วิโมจยํ จิตฺตํ อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นกำลังศึกษา
วิธีพรากกิเลสเหล่านั้นให้ออกจากจิต
วิธีล้างบาป วิธีลอยบาป
วิธีไถ่บาป วิธีชำระบาป
ให้ออกไปจากจิตอยู่
.
อนิจฺจานุปสฺสี อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นกำลังศึกษา
วิธีการตามดูอนิจจัง
คืออาการของกิเลสเหล่านั้น
มีพอใจ เป็นต้น ที่กำลังสลายตัวสู่
ความดับด้วยมรรค ๘ อยู่
.
วิราคานุปสฺสี อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นกำลังศึกษา
วิธีการตามดูการคลายกำหนัด
หรือการสำรอก
ได้แก่การละ การปล่อย อาการของกิเลส
เหล่านั้นออกจากจิตอยู่ด้วยมรรค ๘
.
นิโรธานุปสฺสี อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นกำลังศึกษา
วิธีการตามดูนิโรธ ทุกข์ดับอยู่
คือจิตที่รู้สึกตามอาการของกิเลสเหล่านั้น
ซึ่งกำลังดำเนินไปสู่
ความดับอยู่ด้วยมรรค ๘
.
ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสี อสฺสสิสฺสามีติ
ปสฺสสิสฺสามีติ สิกฺขติ
ขณะนั้นกำลังศึกษา
วิธีการตามดู การสละคืนกิเลสเหล่านั้น
อันมีอาการพอใจ เป็นต้น
ให้ออกไปจากจิตอยู่
ดังนั้นกิเลสอกุศลอื่นๆ
ก็เป็นดุจนัยดังกล่าวแล้วนี้
.
เมื่อเป็นดังนี้
กามกิเลสอกุศลและวิตกก์ วิจาร ดับลง
ในขณะเดียวกัน
ปัญญารู้ตามกุศลต่างๆ มีสมาธิ เป็นต้น
กำลังเกิดขึ้นพร้อมกัน
ทันทีในขณะที่มรรค ๘ เกิดนั้น
นี่คือ อุปธิวิเวกสงัดกิเลสขั้นที่หนึ่ง
.
ธรรรมเทศนาโดย
หลวงพ่อชัชวาล ชินสโภ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |