"สุข" เกิดขึ้นได้อย่างไร.ในอรรถกถากล่าวไว้ว่า ปีติเกิดแก่ผู้ใดย่อมทำผู้นั้นให้ถึงสุข 
.
ในอรรถกถากล่าวไว้ว่า
ปีติเกิดแก่ผู้ใดย่อมทำผู้นั้นให้ถึงสุข
หรือธรรมชาตใดย่อมทำลาย
ความเบียดเบียนทางกายและจิต
ธรรมชาตินั้นชื่อว่า "สุขัง เป็นสุข"
.
ในธัมมสังคณี บทภาชนีย์ จิตตุปปาทกัณฑ์ว่า
"รูปารมฺมณํ วา ฯลฯ ธมฺมารมฺมณํ วา ยํ ยํ วา
ปนารพฺภ ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ เวทนา โหติ
ฯลฯ วิตกฺโก โหติ วิจาโร โหติ ปีติ โหติ สุขํ โหติ
จิตฺตสฺเสกคฺคตา โหติ"
.
เมื่อสังเกตตามนี้ จะเห็นได้ว่า
เมื่อใดมีการสัมผัส มีการเสวยอารมณ์
เมื่อนั้น วิตกก์ วิจาร ปิติ สุข เอกัคคตา มีเรียบร้อยแล้ว
.
สุขจึงมีอยู่ ๒ อย่าง คือ
๑. สุขกายหรือกายิกสุข ได้แก่
ความระบมกายที่มีอยู่หายไปถูกทำลายไป
๒. สุขใจหรือเจตสิกสุข ได้แก่
ความระทมใจที่มีอยู่หายไป ถูกทำลายไป
.
ธรรมเทศนาโดย
หลวงพ่อชัชวาล ชินสโภ
ประธานสงฆ์ พุทธวิหาร ศูนย์กลางการศึกษาวิปัสสนาธุระ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |