การเกิดขึ้นของสัมมาสมาธิเป็นอย่างไร .พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า 
.
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า
" กตมา จ ภิกฺขเว สมฺมาสมาธิ
อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ
วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ "
.
ภิกษุทั้งหลาย " สัมมาสมาธิ "
ได้แก่สมาธิที่ถูกต้องเป็นอย่างไร
ผู้เห็นภัยในสังสารวัฏฏ์ทั้งหลาย
ภิกษุในศาสนานี้พรากจากกามทั้งหลายด้วย
พรากจากอกุศลทั้งหลายด้วย
.
" สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ
ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ "
" พร้อมทั้งวิตกก์ วิจาร อันเกิดแต่วิเวก
ปีติและสุข ย่อมอาศัยในปฐมฌานอยู่ "
.
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า
ถ้าจะเข้าถึงฌานจะต้อง
" วิวิจฺเจว กาเมหิ "
พรากจากกามทั้งหลาย
กามดังกล่าวมีอยู่ ๒ อย่างคือ
วัตถุกามกับกิเลสกาม
.
พรากจากกามในที่นี้หมายถึง
พรากจากกิเลสกาม มีพอใจ ดีใจ ชอบใจ
อยากได้ อยากเป็น อยากให้ชัด เป็นต้น
สมาธิในระดับนี้จะเกิดจากมรรค ๘
พรากกิเลสกามออกพ้นจากการ
เป็นพื้นที่ท่องเที่ยวของจิตและ
.
" วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ "
คอยพรากอกุศลทั้งปวง มีพยาบาท
ได้แก่ โกรธ โมโห เป็นต้น
ถีนมิทธะ ได้แก่ ท้อถอย เหนื่อยหน่าย เป็นต้น
อุทธัจจะ ได้แก่ คิด นึก พิจารณ์ วิพากษ์วิจารณ์ เป็นต้น
วิจิกิจฉา ได้แก่ ลังเล สงสัย เป็นต้น
เหล่านี้ให้ออกไปจากจิตด้วยมรรค ๘
.
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแนะนำไว้ตรงนี้ว่า
" รูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ "
ยังมรรคย่อมให้เจริญขึ้น
ด้วยการเข้าถึงรูป (ปรมัตถ์)
คือให้จิตไปท่องเที่ยวอยู่
เฉพาะในวัตถุกามที่เป็นกุศล
.
โดยทำให้มรรค ๘ เกิด
พร้อมคอยปกป้อง
รักษาพื้นที่ของวัตถุกาม
ให้คงความสะอาดผุดผ่อง
ไม่ให้กิเลสกามเกิดขึ้น
ทรงเรียกพื้นที่ท่องเที่ยวของจิต
เช่นนี้ว่า " กามาวจรกุศล "
.
ธรรมเทศนาโดย
หลวงพ่อชัชวาล ชินสโภ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |