เมื่อสัมมาสติเกิดขึ้นปัญญาจะเห็นอะไรบ้าง."สัมมาสติ" ในภาคปฏิบัติการ 
.
"สัมมาสติ" ในภาคปฏิบัติการ มีลักษณะอย่างน้อย ๓ ประการ จะปรากฏให้เห็นประจักษ์ตาปัญญา แก่ผู้ที่ปฏิบัติด้วยตนเอง คือ
.
๑. ย่อมเห็นความฟุ้งเพราะอกุศลต่างๆ เช่น นิวรณ์ทุกข์ เหตุแห่งทุกข์ รูป-นามสังขารส่วนปรมัตถ์ที่เป็นอกุศลซึ่งทำให้สมาธิเสีย จะถูกดับให้สงบลงด้วยมรรค ๘ ในปัจจุบันนั้น ด้วยปัญญาของตนเอง
.
๒. เห็นวิธีการขจัดอกุศลที่เกิดขึ้นด้วยมรรค ๘ เห็นเทคนิคการทำให้มรรค ๘ เกิด เห็นอกุศลที่กำลังดับด้วยมรรค ๘ สติและปัญญาเห็นความมั่นคงที่เกิดพร้อมกับความสะอาดหมดจดของจิต
.
ตั้งแต่สมาธิมีกำลังน้อย จับได้ระยะสั้นๆ เป็นอุปจารสมาธิอ่อนๆ และนานขึ้น ๆ จนแก่ สติสามารถกำหนดเห็นการจับอารมณ์ได้อย่างมั่นคงมากขึ้นจนมีกำลังสมาธิถึงพลวอุปจารสมาธิ หรือมากที่สุดจนเข้าถึงฌานสมาบัติได้
.
๓. สามารถเห็นความต่างระหว่างขณิกสมาธิ สมาธิที่เกิดจากมรรค ๘ อุปจารสมาธิ สมาธิที่เกิดจากการดับทุกข์จำพวกกิเลส หรือขจัดความสกปรกของจิตเพื่อทำจิตให้สะอาด
.
อัปปนาสมาธิ สมาธิที่เกิดจากการป้องกันรักษาความสะอาดของจิต ขณะที่จิตท่องเที่ยวอยู่ในกามาวจรกุศล สติกำหนดตามรู้เห็นอย่างนี้ เรียกว่า "สัมมาสติ"
.
ธรรมเทศนาโดย
หลวงพ่อชัชวาล ชินสโภ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |