ตอนที่ ๑๓ : สรุปความได้ว่า ลักษณะของทุกข์คือ การเกิด การเสื่อม 
สิ่งเหล่านั้นมีลักษณะหรือรูปร่างของทุกข์ประจำตัวอยู่ สิ่งเหล่านั้นเป็นทุกข์ทั้งหมด พระพุทธองค์จึงตรัสว่า มีแต่ทุกข์เท่านั้นที่เกิดขึ้น ทุกข์เท่านั้นที่เสื่อม ทุกข์เท่านั้นที่ดับ นอกจากทุกข์แล้วไม่มีอะไรเกิดอะไรดับ
แต่บุคคลโดยทั่วไปทั้งโลกนี้โดยส่วนใหญ่ จะเข้าใจว่า ทุกขเวทนาคือทุกข์ สุขเวทนาคือสุข จึงอาจเกิดการผิดพลาดได้
แล้วอะไรคือทุกข์ ก็ปรมัตถ์ไงคือทุกข์ เพราะปรมัตถ์ทั้งหลายมีการเกิด การเสื่อม การดับ โดยปรมัตถ์นั้นแสดงชัดเจนที่รูปทั้งหลาย ได้แก่อาการเห็น อาการได้ยิน อาการได้กลิ่น อาการรู้รส อาการถูกกระทบ อาการเคลื่อน อาการนิ่ง ฯลฯ อาการเจ็บ อาการปวดฯลฯ อาการคิด อาการนึก อาการดีใจ อาการเสียใจ ฯลฯ ดังนั้นท่านจึงบัญญัติชื่อเรียกรูปเหล่านี้ว่า รูปปรมัตถ์
รูปเหล่านี้นี่แหละเมื่อจิตไปปรารภหรือไปจับอาการของมันเข้า อาการของมันจะปรุงแต่งจิตให้รู้สึกตามอาการของมันทันที จิตจึงถูกปรุงแต่งเป็นทุกข์ ไปตามอาการนั้นๆ ในทันที
มนุษย์ สัตว์ เทวดา มาร พรหม พระเจ้า เทพเจ้า พระโพธิสัตว์ทั้งหลายจึงมีทุกข์ เพราะความรู้สึกของจิตเกาะติดตามรสแห่งทุกข์ ที่อาศัยเป็นอุปาทายรูป เกิดขึ้น ดำเนินไป และดับพร้อมกับมหาภูตรูปคือก้อนอาการนั่นแหละ จิตของสัตว์ทั้งหลายเหล่านั้นจึงเป็นทุกข์
สัตว์ทั้งหลายจึงจมอยู่ในกองทุกข์ คือกองแห่งก้อนอาการรูป กองแห่งขันธ์ 5 หรือรูป-นามที่เกิดเพราะการสัมผัสกันระหว่างรูปกับจิตนี้ จึงเป็นก้อนทุกข์อย่างเต็มรูปแบบ คือภายในขันธ์ 5 หนึ่งก้อน จะประกอบด้วย รูป คือก้อนอาการ ซึ่งเป็นเหตุแห่งทุกข์ จะทำหน้าที่ย้อมจิตให้เป็นไปตามรสของอาการนั้นๆ
อีกส่วนหนึ่งคือจิต เมื่อสัมผัสรูปแล้ว ทำให้รสของรูปมีโอกาสย้อมจิตให้รู้สึกตามอาการเกิด เป็นเหตุให้นามทั้งจิตนาม และเจตสิกนามเกิดขึ้นพร้อม ความรู้สึกซึ่งเป็นวิญญาณในที่นั้นขณะนั้นจึงเป็นทุกข์ สัตว์ทั้งหลายจึงเป็นทุกข์ ด้วยประการฉะนี้
#วิธีเลือกธรรม #วิธีเลือกครู #เพื่อวิปัสสนาขององค์พุทธะ
โดย พระครูภาวนาวิสุทธิคุณ วิ. (ชัชวาล ชินสโภ) พธ.บ ๓๕
อธิบดีสงฆ์ พุทธวิหาร ศูนย์กลางการศึกษาวิปัสสนาธุระ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |