ตอนที่ ๑๒ : พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า ลักษณะของทุกข์มี ๓ คือ ชาติปิ 
ชาติปิ ทุกฺขา การเกิดก็เป็นทุกข์ ดังนั้นอาการเกิดจึงเป็นอาการหรือก้อนของทุกข์ สิ่งใดเกิดได้สิ่งนั้นเป็นทุกข์ได้ ในขณะที่เกิดกำลังดำเนินอยู่ ขณะนั้นกำลังทุกข์อยู่
ชราปิ ทุกฺขา ความแก่ หรือความเสื่อมเป็นทุกข์ อาการเสื่อมจึงเป็นอาการหรือก้อนของทุกข์ สิ่งใดเสื่อมได้สิ่งนั้นเป็นทุกข์ได้ ในขณะที่ความเสื่อมกำลังดำเนินอยู่ ขณะนั้นกำลังทุกข์อยู่
มรณมฺปิ ทุกฺขํ ความตายหรือความดับสลายเป็นทุกข์ อาการดับสลายจึงเป็นอาการหรือก้อนของทุกข์ สิ่งใดดับสลายได้สิ่งนั้นเป็นทุกข์ได้ ในขณะที่ดับสลายกำลังเดินอยู่ ขณะนั้นกำลังทุกข์อยู่
สรุปความได้ว่า ลักษณะของทุกข์คือ การเกิด การเสื่อม การดับสลาย อะไรหรือสิ่งใดในโลกนี้หรือนอกโลกนี้ก็ตาม ที่มีการเกิด มีการเสื่อม มีการดับสลายได้ เหล่านั้นมีลักษณะหรือรูปร่างของทุกข์ประจำตัวอยู่ เหล่านั้นเป็นทุกข์ทั้งหมด พระพุทธองค์จึงตรัสว่า มีแต่ทุกข์เท่านั้นที่เกิดขึ้น ทุกข์เท่านั้นที่เสื่อม ทุกข์เท่านั้นที่ดับ นอกจากทุกข์แล้วไม่มีอะไรเกิดอะไรดับ
แต่บุคคลโดยทั่วไปทั้งโลกนี้โดยส่วนใหญ่ จะเข้าใจว่า ทุกขเวทนาคือทุกข์ สุขเวทนาคือสุข จึงอาจเกิดการผิดพลาดได้
#วิธีเลือกธรรม #วิธีเลือกครู #เพื่อวิปัสสนาขององค์พุทธะ
โดย พระครูภาวนาวิสุทธิคุณ วิ. (ชัชวาล ชินสโภ) พธ.บ ๓๕
อธิบดีสงฆ์ พุทธวิหาร ศูนย์กลางการศึกษาวิปัสสนาธุระ
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-11-08
หน้า 1 |