หลักสูตรสมณธรรม (ระดับการศึกษาปฏิบัติชั้นสูง)
ผลการศึกษา : จบปัจจเวกขณญาณ ฝึกผลสมาบัติ ทวนญาณได้ตามหลักสูตร ฟังบรรยายลำดับญาณ
ระยะเวลา : ไม่กำหนดจนกว่าจะได้ผลและพิสูจน์เสร็จ
สภาพทางปัญญา : เห็นปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ ญาณทัสสนวิสุทธิ เห็นวิสุทธิ ๗ ตลอดสาย เห็นวิปัสสนาญาณตลอดทั้ง ๙ หรือ ๑๐ หรือ ๑๖ วิปัสสนาญาณ เห็นนิพพานตลอดสาย ตั้งแต่ตทังคนิพพานถึงสมุจเฉทนิพพาน หรือมรรคผลนิพพานในระดับปฐมมรรค หรือโสดาปัตติมรรค โสดาปัตติผล ถึงอรหัตตมรรค อรหัตตผล เห็นอริยมรรค ๘ ตั้งแต่ปุพภาคมรรคถึงโลกุตรมรรค เห็นอริยสัจ ๔ ตั้งแต่โลกียาริยสัจถึงโลกุตราริยสัจ เห็นและเข้าใจในโพธิปักขิยธรรมทั้งมวล เห็นและเข้าใจในวิธีพิสูจน์ผลการปฏิบัติด้วยตนเอง ศรัทธาเกิด
หลักสูตรสมณธรรมยังจำแนกหลักสูตรย่อยตามลำดับการปฏิบัติเป็น ๔ หลักสูตรดังนี้
- หลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๑ เมื่อผู้ปฏิบัติได้สำเร็จตั้งแต่นามรูปปริจเฉทญาณ จนถึงปัจจเวกขณญาณ ฝึกผลสมาบัติ ทวนญาณ ลำดับญาณ ได้ตามหลักสูตร เรียกว่า สำเร็จเป็นพระโสดาบันบุคคล หรือจบหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๑ เป็นบัณฑิตขั้นที่ ๑
- หลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๒ เมื่อผู้ปฏิบัติได้สำเร็จหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๑ แล้ว และหวังจะได้สกทาคามีมัคคญาณ สกทาคามีผลญาณ ผู้ปฏิบัติจะต้องปฏิบัติวิปัสสนาทำนองเดียวกันกับหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๑ เพียงแต่เมื่อเข้าปฏิบัตินั้น ลำดับญาณของผู้ปฏิบัติในหลักสูตรนี้ จะเริ่มตั้งแต่พลวอุทยัพพยญาณเป็นต้นไป เมื่อวิปัสสนาญาณและอินทรีย์แก่กล้ามากขึ้นถึงสกทาคามีมัคคญาณ สกทาคามีผลญาณ ก็จะได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ สำเร็จเป็นพระสกทาคามีบุคคล หรือจบหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๒ เป็นบัณฑิตขั้นที่ ๒
- หลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๓ เป็นหลักสูตรสำหรับผู้ที่สำเร็จหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๒ แล้ว และปรารถนาใคร่จะได้อนาคามีมัคคญาณ อนาคามีผลญาณ ผู้ปฏิบัติจะต้องปฏิบัติในทำนองเดียวกันกับสกทาคามีบุคคล คือ เข้าวิปัสสนากัมมัฏฐานตามลำดับญาณ เมื่อญาณและอินทรีย์แก่กล้ามากขึ้นแล้ว ก็จะถึงอนาคามีมัคคญาณ อนาคามีผลญาณ และจะได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ สำเร็จเป็นพระอนาคามีบุคคล หรือจบหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๓ เป็นบัณฑิตขั้นที่ ๓
- หลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๔ เมื่อผู้ปฏิบัติสำเร็จหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๓ และปรารถนาใคร่จะได้อรหัตตมัคคญาณ อรหัตตผลญาณ จะต้องปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามลำดับญาณ เมื่อญาณและอินทรีย์แก่กล้ามากขึ้น ก็จะถึงพระอรหัตตมัคคญาณ ผลญาณ คือ ได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ สำเร็จเป็นพระอรหันต์ หรือจบหลักสูตรสมณธรรมขั้นที่ ๔ เป็นบัณฑิตขั้นที่ ๔
ปรับปรุง ณ วันที่ 2022-12-14
หน้า 1 |